Σήμερα, 2α Μαρτίου 2025 Κυριακή τῆς Τυροφάγου, ἡμέρα πικρᾶς ἀναμνήσεως «τῆς ἀπὸ τοῦ Παραδείσου τῆς τρυφῆς ἐξορίας τοῦ Πρωτοπλάστου Ἀδάμ», ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Χρυσόστομος χοροστάτησε στόν Ὄρθρο καί τέλεσε τήν Θ. Λειτουργία στόν Ἐνοριακό Ἱ. Ναό Εὐαγγελισμοῦ Θεοτόκου Σύμης, μέ συλλειτουργούς του τόν Ἐφημέριο τῆς Ἐνορίας π. Ἀντώνιο Μανιᾶ καί τόν Ἱεροδιάκονο π. Παῦλο Τερεζάκη. Τό δέ ἱερό ἀναλόγιο διακόνησαν γλυκυφθόγγως οἱ καλλικέλαδοι Ἱεροψάλτες κ. Ἀγαπητός Μιχελλής, κ. Ἐλευθέριος Ξηράκης καί κ. Ἰωάννης Τσῖγκος.
Ὁ Σεβασμιώτατος μετά τήν Δοξολογία τέλεσε τόν Ἁγιασμό ἐπί τῇ ἐνάρξει τοῦ νέου μηνός Μαρτίου, ἐνῶ μετά τήν Ἀπόλυσιν τῆς Θείας Λειτουργίας προέστη τοῦ Ἱεροῦ Μνημοσύνου ἐπί τῇ συμπληρώσει τεσσαράκοντα ἡμερῶν ἀπό τῆς πρός Κύριον ἐκδημίας τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Ἀλβανίας κυροῦ Ἀναστασίου, ὁ ὁποῖος συνεδέετο μέ τήν Σύμη, καθ' ὅτι ἐπεσκέφθη τό θέρος τοῦ 2001 ἐπί ἡμέρες τήν Νῆσον μας ὡς ταπεινός προσκυνητής καί ἰδίως τά ἐν αὐτῇ ἐννέα Προσκυνήματα τοῦ Ταξιάρχου Μιχαήλ.
Ὁ Σεβ. Ποιμενάρχης μας κ. Χρυσόστομος ἀναφερόμενος στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἀντί ἄλλου κηρύγματος, ἀνέγνωσε εὐκρινῶς τόν Κατηχητήριον Πατριαρχικόν Λόγον τῆς Α.Θ. Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ὁ ὁποῖος, μεταξύ ἄλλων, χαρακτήρισε τήν Μεγάλην Τεσσαρακοστή "εὐλογημένην περίοδον νηστείας καί μετανοίας, πνευματικῆς ἐγρηγόρσεως καί συμπορεύσεως μετά τοῦ ἐρχομένου πρός τό ἑκούσιον πάθος Κυρίου, ἵνα φθάσωμεν προσκυνῆσαι τήν λαμπροφόρον Αὐτοῦ Ἀνάστασιν" καί ἐπίσης, "εὐκαιρία συνειδητοποιήσεως τοῦ βάθους καί τοῦ πλούτου τῆς πίστεώς μας ὡς «προσωπικῆς συναντήσεως μέ τόν Χριστόν».
Πρός περαιτέρω πνευματική ὠφέλεια, παρατίθεται ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τό Συναξάριο τῆς ἡμέρας, ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Τριωδίου:
Ὁ Ἀδάμ πλάσθηκε τήν ἕκτη ἥμερα ἀπό τό χέρι τοῦ Θεοῦ. Ὁ Θεός τόν τίμησε: τοῦ ἔδωσε τήν εἰκόνα Του μέ τό ἐμφύσημά Του. Τότε τοῦ ἔδωσε καί τήν ἐντολή. Κι ὁ Ἀδάμ ἔζησε μέσα στόν Παράδεισο ἕξι ὧρες. Ἔπειτα ὅμως παρέβη τήν ἐντολή κι ἐξορίστηκε ἀπό ἐκεῖ. Ὁ Ἑβραῖος Φίλων λέει ὅτι ὁ Ἀδάμ ἔζησε στόν Παράδεισο ἑκατό χρόνια. Ἄλλοι λένε ὅτι ἔζησε ἑπτά ἡμέρες ἤ ἑπτά χρόνια (αὐτό προέρχεται μᾶλλον ἀπό τή μεγάλη τιμή πού ἀποδίδουν οἱ Ἑβραῖοι στόν ἀριθμό ἑπτά). Τό ὅτι πάντως κατά τήν ἕκτη ὥρα ἅπλωσε ὁ Ἀδάμ τό χέρι του καί γεύθηκε τόν καρπό γίνεται φανερό ἀπό τό ὅτι ὁ Χριστός, ὁ νέος Ἀδάμ, τήν ἕκτη ὥρα καί ἡμέρα ἅπλωσε τά χέρια Του στό σταυρό, διορθώνοντας μ’ αὐτόν τόν τρόπο τή συμφορά πού προκάλεσε ἐκεῖνος.
Ὁ Ἀδάμ δέ δημιουργήθηκε οὔτε φθαρτός οὔτε ἄφθαρτος. Ἦταν κάτι ἀνάμεσα στά δυό, ὥστε, ὁπουδήποτε κι ἄν στρεφόταν μέ τή θέλησή του, αὐτό καί νά ἀποκτοῦσε. Φυσικά, ὁ Θεός μποροῦσε νά τόν κάνει ἀναμάρτητο. Γιά νά εἶναι ὅμως τό ἐπίτευγμα αὐτό καρπός καί τῆς δικῆς του ἐργασίας, γι’ αὐτό τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός τήν ἐντολή νά μπορεῖ νά φάγει ἀπό τούς καρπούς ὅλων τῶν δέντρων τοῦ Παραδείσου ἐκτός ἀπό ἕναν. Ἴσως αὐτό νά φανέρωνε ὅτι μποροῦσε ὁ Ἀδάμ νά γνωρίσει καί νά ἐννοήσει τήν οὐσία ὅλων τῶν κτισμάτων τοῦ Θεοῦ, ὄχι ὅμως καί τήν οὐσία τοῦ ἴδιου του Θεοῦ. Κάτι σχετικό λέει καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Φιλοσοφώντας ὁ ἅγιος ἐξηγεῖ ὅτι τά δέντρα τοῦ Παραδείσου ἦταν θεῖες ἔννοιες, ἐνῶ τό ἀπαγορευμένο φυτό ἦταν ἡ ἴδια ἡ θεωρία (θέα) τοῦ Θεοῦ. Ἐπέτρεψε δηλαδή ὁ Θεός στόν Ἀδάμ νά φροντίζει καί νά ἐρευνᾶ ὅλα τά στοιχεῖα τῆς φύσεως, νά τά ἐξετάζει μέ τό νοῦ του καί ἐξαιτίας αὐτοῦ νά δοξάζει τό Θεό. Ἴσως ἀκόμη καί νά ἐξετάζει καί τήν ἴδια τη δική του φύση (τοῦ ἀνθρώπου). Αὐτό ἦταν ἡ πραγματική τρυφή τοῦ Παραδείσου. Ὅσον ὅμως ἀφορᾶ τόν ἴδιο τό Θεό, ποιός εἶναι ὡς πρός τήν φύση καί ἀπό πού ἤ πώς δημιούργησε τό σύμπαν ἀπό τό μηδέν, νά μήν προσπαθεῖ καθόλου νά τό ἐρευνήσει.
Ὁ Ἀδάμ ὅμως ἀφήνοντας ὅλα τ’ ἄλλα, ἄρχισε νά ἐρευνᾶ ὅσα εἶχαν σχέση μέ τό Θεό καί νά περιεργάζονται αὐτήν ἀκριβῶς τή φύση τοῦ Θεοῦ. Ἦταν ὅμως ἀκόμη ἀτελής καί ἁπλοϊκός καί νήπιο σ’ αὐτά. Τότε ὁ διάβολος χρησιμοποιώντας τήν Εὕα τοῦ ἔβαλε στή φαντασία τήν ἰδέα τῆς θεώσεως κι ἔτσι ἐξέπεσε.
Ὁ μέγας καί θεῖος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέει ὅτι τό δένδρο αὐτό εἶχε διπλή δύναμη καί ὅτι ὁ Παράδεισος βρισκόταν στή γῆ. Μάλιστα πιστεύει ὅτι ἦταν ταυτόχρονα καί αἰσθητός καί νοητός, ὅπως ἀκριβῶς ἦταν καί ὁ Ἀδάμ· καί ὅτι καί τά δυό (Παράδεισος καί Ἀδάμ) ἦταν στό μεταίχμιο ἀνάμεσα στή φθορά καί στήν ἀφθαρσία. Ἔτσι ὁ ἅγιος οὔτε ξεφεύγει ἀπό τό νόημα τῆς Ἁγίας Γραφῆς οὔτε καί ἐπιμένει σέ μία κατά γράμμα ἑρμηνεία της.
Μερικοί λένε ὅτι τό δένδρο ἐκεῖνο τῆς παρακοῆς ἦταν συκιά, ἐπειδή, μόλις κατάλαβαν οἱ Πρωτόπλαστοι ὅτι ἦταν γυμνοί, χρησιμοποίησαν τά φύλλα της καί σκέπασαν τή γύμνια τους. Γι’ αὐτό, συνεχίζουν, τήν καταράστηκε καί ὁ Χριστός, ἐπειδή ἔγινε αἰτία τῆς ἁμαρτίας. Κι εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ συκιά ἔχει μερικά στοιχεῖα πού εἶναι σχετικά μέ τήν ἁμαρτία. Πρῶτα ἀπ’ ὅλα ὁ καρπός της ἔχει γλυκύτητα, ὅπως καί ἡ ἁμαρτία. Ἔπειτα, τά φύλλα της εἶναι τραχιά. Τέτοια τραχύτητα δημιουργεῖ καί ἡ ἁμαρτία μέ τίς τύψεις τῆς συνειδήσεως. Ἐπίσης ἕνα ἄλλο γνώρισμα τῆς συκιᾶς εἶναι τό κολλῶδες, γιατί τό γάλα πού βγαίνει ἀπ’ αὐτή, εἶναι οὐσία κολλητική. Ἔτσι κάπως εἶναι καί ἡ ἁμαρτία: ἀφοῦ τήν διαπράξει κανείς, στή συνέχεια μένει προσκολλημένος σ’ αὐτήν. Ὑπάρχουν, βέβαια, καί κάποιοι πού ὑποστήριξαν - χωρίς ὅμως νά ἔχουν δίκιο - ὅτι τό δένδρο τῆς παραβάσεως ἦταν ἡ σαρκική μίξη τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὕας.
Ὅταν ὁ Ἀδάμ παρέβη τήν ἐντολή, φόρεσε τή θνητή ἀνθρώπινη σάρκα, πῆρε τήν κατάρα νά ζεῖ μέ βάσανα στή γῆ κι ἐξορίστηκε ἀπό τόν Παράδεισο. Τότε ὁ Θεός ἔδωσε ἐντολή νά φυλάει τήν πύλη τοῦ Παραδείσου μία πύρινη ρομφαία (Γέν. γ, 23-24), γιά νά μή μποροῦν νά μποῦν οἱ Πρωτόπλαστοι. Κι ὁ Ἀδάμ κάθισε κλαίγοντας ἀπέναντι ἀπό τόν Παράδεισο (πρβλ. τό τροπάριο «Ἐκάθισεν Ἀδάμ ἀπέναντι τοῦ Παραδείσου χερσὶ τύπτων τὰς ὄψεις…»), συλλογιζόμενος πόσα ἀγαθά ἔχασε, ἐπειδή δέν τήρησε μία μικρή νηστεία. Καί ἀκόμη θρηνοῦσε γιά τό ὅτι κληροδότησε στό ἀνθρώπινο γένος ὅλες τίς δικές του συμφορές. Ὅλα αὐτά, βέβαια, μέχρι τότε πού Αὐτός ὁ Ὁποῖος μᾶς ἔπλασε, ἐλέησε τήν φύση μας, πού τήν λεηλατοῦσε καί τήν κατέστρεφε ὁ σατανᾶς, καί γεννήθηκε ἀπό τήν ἁγία Παρθένο. Κι ἀφοῦ ἔζησε βίο ἄριστο καί τέλειο καί μᾶς ἔδειξε δρόμο τέτοιο πού ἦταν ἀντίθετος μέ τίς ἐπιθυμίες τοῦ διαβόλου, τό δρόμο τῆς νηστείας καί τῆς ταπεινώσεως, κι ἀφοῦ νίκησε μέ πάνσοφο τρόπο αὐτόν πού μας ξεγέλασε, μᾶς ἐπανέφερε στήν ἀρχαία μας δόξα κοντά στό Θεό.
Ἀκολουθοῦν σχετικά φωτογραφικά στιγμιότυπα τῆς λατρευτικῆς Συνάξεως καί ἡ παράθεσις φωτογραφιῶν ἐκ τοῦ ἡμερολογίου ἔτους 2002 τῆς Ἱ. Μονῆς Πανορμίτου, μέ ἀφιέρωμα εἰς τήν ἐπίσκεψιν τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀναστασίου.
